خداوند سبحان جامعه را به دو بخش مسئولان و رهروان قسمت می کند مسئولان باید عالمانه رهبری کنند و پیروان نیز باید عالمانه مسئول شناس ورهبرشناس باشند و در پی هر کس راه نیفتند وهرچیزی را نپذیرند زیرا کسانی که رهبری جامعه را برعهده می گیرند امّا از وحی الهی ،سخنان عترت طاهرین(علیهم السّلام) و براهین عقلی بهره ای ندارند ،کارشان جز گمراه کردن دیگران رهاوردی نخواهد داشت؛ «وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ* ثَانِيَ عِطْفِهِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ»[1]همچنین نتیجه کار کسانی که جاهلانه از شیاطین اطاعت می کنند ،جز گمراهی نیست: « وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَانٍ مَّرِيدٍ  »[2]گروه نخست رهبرانی«مضلّ اند» وگروه دوم،رهروان« ضالّ». بنابر این ، پیوند این دو بخش جامعه از یک طرف و اینکه این دو گروه یعنی مسئولان و مردم اهل عقل وعلم و فرهنگ از طرف دیگر، می تواند موجب برقراری ربطه ای معقول با خاندان عصمت و طهارت (علیهم السّلام) گردد، این پیوند آنها را به دین دودة طیب وطاهر گره می زند و آنگاه می توانند رسول سالار شهیدان (علیه السّلام) بشوند.خداوند سبحان به ابراهیم خلیل (علیه السّلام) «رشد» عطا کرد:« وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ»[3]واو نیز تبر برگرفت و بت ها را شکست و کسی که راه خلیل حق را انتخاب نکند و از او فاصله گیرد،«سفیه» است و سفیهانه اقدام می کند:« وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ»[4] زیرا منطق علمی و روش عملی ابراهیم خلیل الله (علیه السّلام) عقل و علم و رشد بود.از آنچه گذشت معلوم می شود که دو عنصر محوری ، جامعه را به هم مرتبط می سازد و به  دودمان طه ویاسین (علیهم السّلام) گره می زند:1- عقل و عدل رهبران مذهبی .2- علم و اطاعت رهروان اسلامی.علم مشترک هر دو  گروه است؛ یعنی آن ها که مسئولیتی دارند باید جز عالمانه رهبری نکنند وآنها که پیروند جز عالمانه به کسی رأی ندهند.رسولان برای نیل به هدف باید در دو بخش عمل کنند ابتدا با استدلال وبرهان به علم وفرهنگ رهنمود نمایند،(تعلیم وتزکیه)«لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» واگرنپذیرفتند از اِعمال قدرت و سلاح و دستگاه اجرایی بهره گیرند ،(حدید)«وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ… »[5] قلمرو رسالت وجود مبارک حسین بن علی (علیه السّلام) همۀ جوامع اسلامی است و آن حضرت با خون خود به همه مسلمانان توصیه می کنند که ظلم نکنید و زیر بار ستم هم نروید زیرا شما در بنای استوار حق نشسته اید ؛یعنی روی زمین وزیر آسمانی زندگی می کنید و در فضایی نفس می کشید که همه مصالح آن حق است.

[1] . سوره حج/9-8.
[2] . سوره حج/ آیة3.
[3] . سوره انبیاء/ آیة 51 .
[4] . سوره بقره / آیة 130 .
[5] . سوره حدید/ آیة 25. 

منبع: کوثر کربلا. آیت الله جوادی آملی.