( اسرار نام مبارک فاطمه)

 لفظ فاطمه مشتق از فَطَم ، طفلی را گویند که از شیر گرفته شود و فطام بمعنی قطع و بریدن و جدا کردن است . این اسم گرامی قبل از اسلام نیز متداول بوده و نُه زن از جدات رسول خدا صلی الله علیه و آله اسم آنها فاطمه بوده است. و در قاموس گوید بیست نفر فاطمه نام در زمان اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بوده و این بیست نفر غیر از فواطم تسعه (نه گانه) است که از جمله‌ی آنها فاطمه مادر خدیجه کبری و فاطمه‌ی بنت اسد و فاطمه‌ی بنت زبیر و فاطمه‌ی بنت حمزه بودند و این اسم شریف را مبارک می‌دانسته‌اند.

فاطمه زهرا (علیها السلام) اول زنی است که در اسلام متولد شده است و اول زنی است که در اسلام به فاطمه نامگذاری گردید و اول زنی است که در خرد سالی به مدینه طیبه هجرت نمود در ملازمت حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام و فاطمه‌ی بنت اسد و فاطمه‌ی بنت زبیر.

و در وجه تسمیه آن مخدره به این نام گفته‌اند که چون نام مادر ام‌المؤمنین خدیجه کبری سلام الله علیها، فاطمه بود میل داشت آن مخدره را به این اسم بخواند و بعضی گفته‌اند چون رسول خدا صلی الله علیه و آله مادرش از دنیا رفت و کفالت آن حضرت بعهده فاطمه‌ی بنت اسد بود چون فاطمه متولد شدحضرت خواست فاطمه‌ی بنت اسد را مسرور بنماید آن مخدره را فاطمه نامید.

 ولی روایت (بحار) این است که ملکی مأمور شد که بر زبان معجز آن حضرت جاری بنماید. پس این اسم را فرمود. این دختر را فاطمه نام بگذارید و بر حسب روایات فاطمه سلام الله علیها چند سال قبل از ولادت به این اسم موسوم بود ولی جمع دو وجه مذکور با روایات معتبره، ممکن است. قبل از فرمان خداوند سبحان، به میل خاطر خدیجه کبری سلام الله علیها و احترام فاطمه‌ی بنت اسد سلام الله علیها، آن مخدره را به این اسم موسوم نمودند.

ریاحین الشریعة ج۱ ص۴۱

چرا به حضرت فاطمه (س) ام ابیها میگویند؟

حضرت فاطمه (س)

در كتاب مقاتل الطالبین و كشف الغمه آمده است كه ام‏ابیها از كنیه‏ های حضرت فاطمه زهرا(س) است كه پیامبر اكرم(ص) به آن حضرت می‏ فرمود ام‏ ابیها؛ یعنی، مادر پدرش (مادر من).

می توان در این رابطه احتمالاتی را  بیان كرد:

* عرب ها در نامگذاری سه چیز دارند: اسم، لقب و كنیه. اسم مانند فاطمه، لقب مثل زهرا، كنیه مانند ” ام ابیها” حضرت فاطمه (س) افزون بر نام، از چندین لقب و كنیه بهره مند است. انتخاب كنیه ها ممكن است به جهت خاصی باشد.

رمز این نام گذاری ممكن است جهت اظهار محبت باشد، همان گونه كه متداول است پدر در اظهار محبت نسبت به دخترش می گوید: مادرم ، و نسبت به پسرش می گوید: بابایم، یعنی پیامبر جهت اظهار محبت به دخترش فرمود: تو مادر بابات هستی .

* شاید بدین جهت باشد كه در دوره غربت اسلام، حضرت با پدرش رفتاری داشت همانند رفتار مادر به فرزند[۱] و پیامبر (ص) نیز بسیار به دخترش علاقه مند بود، همانند رفتار فرزند نسبت به مادر. پیامبر (ص) دست فاطمه (س) را می بوسید. هر گاه به سفر می رفت آخرین كسی كه با او خدا حافظی می كرد ، حضرت فاطمه (س) بود و در بازگشت از سفر نخست از او دیدار می كرد. حضرت زهرا (س) مانند مادری دلسوز رسول خدا (ص) را در آغوش می گرفت، از او نگهداری می كرد، زخم هایش را مرهم می گذاشت رنج ها و دردهایش را كاهش می داد. این گونه ابراز عواطف دو سویه همانند ابراز عواطف مادر و فرزند است.

* مادر هر چیزی اصل و اساس او است. ممكن است مقصود آن باشد كه حضرت فاطمه اصل و اساس درخت رسالت است، چنان كه در روایت آمده است: “شجره طیبه پیامبر اسلام (ص) ساقه اش علی و ریشه اش فاطمه، میوه اش فرزندان او و شاخ و برگش شیعیان حضرت می باشند". اگر ریشه درخت نباشد، درخت خشك می گردد و طراوت خود را از دست می دهد. حضرت زهرا (س) اگر نبود، درخت اسلام سرسبزی و نشاط خود را از دست می داد.

ادامه »